Ta'limni rivojlantirish, mehnat unumdorligini oshirish, sog'liqni saqlash tizimini takomillashtirish va daromadlarni ko'paytirish infratuzilmani rivojlantirmasdan turib keng qabul qilinmoqda.
Iqtisodiy o'sishning yana bir muhim omili - bu yangi ish o'rinlari yaratish yoki ishlab chiqarishning energiya samaradorligini oshirish kabi iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik xarakterdagi muammolarni uzoq muddatli yechimini topishda muhim rol o'ynaydigan texnologik taraqqiyot va innovatsiyalar. Bugungi kunda tadqiqot va innovatsiyalarga sarmoya kiritish dunyo hukumatlari uchun ustuvor vazifaga aylanmoqda.
Mutaxassislarning fikriga ko'ra, bugungi kunda taxminan 1–1,15 milliard kishi ishonchli telefon xizmatlaridan foydalanish imkoniyatiga ega emas, 4 milliarddan ortiq odam hali ham Internetga ulana olmaydi, ularning 90 foizi rivojlanayotgan mamlakatlarda istiqomat qiladi. Ushbu raqamli tafovutni bartaraf etish axborot va bilimlarga teng kirishni ta'minlash, innovatsiyalar va tadbirkorlikni rag'batlantirish uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega.
Zamonaviy va ishonchli infratuzilmani yaratish O‘zbekistondagi bozor islohotlarining asosiy ustuvor yo‘nalishlaridan biridir. Mamlakatda infratuzilmani rivojlantirish nafaqat yuqori sifatli ichki aloqani ta’minlash, balki xalqaro transport yo‘nalishlariga muvaffaqiyatli qo‘shilish uchun zarurdir. Bugungi kunda O‘zbekistonning uzunligi 6,2 ming km.ni tashkil etadigan temir yo‘llarning keng tarmog‘i mavjud bo‘lib, shundan 4,7 ming km. umumiy foydalanishdagi yo‘llardir.Umumiy foydalanish joylarida Temir yo‘llarning zichligi 1000 km2 uchun 13,8 km.ni tashkil etadi, bu Turkiya – 13,4 km va Norvegiya – 12,0 km ko‘rsatkichlari bilan taqqoslanadi. Qattiq qoplamali avtomobil yo‘llarning uzunligi 43,8 ming km. bo‘lib, bu umumiy foydalanishdagi avtomobil yo‘llarining umumiy uzunligidagi qattiq qoplamali yo‘llarning ulushi 98,7 foizni tashkil etadi.
Shuningdek, O‘zbekistonda nisbatan rivojlangan ishlab chiqarish sanoati mavjud bo‘lib, 2011-2020-yillarda uning yalpi ichki mahsulot tarkibidagi ulushi 17,4 foizdan 27,4 foizga o‘sdi, bu sohada ish bilan bandlik 2020-yilda 11,9 foizni tashkil etdi.
Innovatsion rivojlanish sohasida innovatsiyalarning bosqichma-bosqich pasayishi tendensiyasi kuzatildi, buni 2021-yilda global innovatsion indeks bo‘yicha reytingda O‘zbekistonning pozitsiyasi (132ta mamlakat orasida 86-o‘rin) tasdiqlaydi. Masalan, ohirgi 5 yil davomida bir million aholiga to‘g‘ri keladigan tadqiqotchilar soni (to‘liq ish bilan ta’minlashga teng) 2016-yildagi 495tadan 2020-yilda 411taga tushgan. Yalpi ichki mahsulotda tadqiqot va ishlanmalarga sarflanadigan xarajatlar ulushi 2016-2020-yillarda 0,18 foizdan 0,14 foizgacha tushdi.
Milliy vazifalar
9.1-vazifa. Iqtisodiy rivojlanish va odamlar farovonligini qo‘llab-quvvatlash maqsadida sifatli, ishonchli, barqaror va chidamli infratuzilmani, shu jumladan, hududiy va transchegaraviy infratuzilmani rivojlantirish, bunda barcha uchun arzon va teng huquqli foydalanishni ta’minlash.
9.2-vazifa. Umumqamrovli va barqaror sanoatlashuvga ko‘maklashish va ishlov beruvchi tarmoqlarning jadal rivojlanishi, resurs tejovchi va ekologik xavfsiz texnologiyalarni keng qo‘llash orqali mavjud korxonalarni modernizatsiyalash hamda yangilarini tashkil etish yo‘li bilan 2030- yilgacha sanoat ishlab chiqarishining yalpi ichki mahsulotdagi ulushini 40 foizga yetkazish.
9.3-vazifa. Mayda sanoat korxonalari va kichik korxonalarning moliyaviy xizmatlardan, shu jumladan, arzon kreditlardan foydalanish imkoniyatini kengaytirish hamda ishlab chiqarish-sotish bosqichlarida qo‘shilgan qiymatni hosil qilish va bozorlarga integratsiyalashuvni kuchaytirish.
9.4-vazifa. 2030- yilgacha infratuzilmani modernizatsiyalash va sanoat korxonalarini qayta jihozlash, resurslardan foydalanish hamda sof va ekologik xavfsiz texnologiyalar va ishlab chiqarish jarayonlaridan keng foydalanish hisobiga ularni barqarorlashtirish, bunda barcha manfaatdor mamlakatlarning ularning individual imkoniyatlariga muvofiq ishtirokini ta’minlash.
9.5-vazifa. Iqtisodiyot tarmoqlarining texnologik salohiyatini oshirishga qaratilgan ilmiy tadqiqotlarni, jumladan innovatsion faoliyat uchun qulay shart-sharoit yaratish va ilmiy tadqiqot hamda konstruktorlik sohasidagi xodimlar sonini 2030- yilgacha ikki baravariga oshirish orqali jonlantirish.
9.b-vazifa. Mahalliy texnologiyalar sohasidagi ishlanmalar, tadqiqotlar va innovatsiyalarni, jumladan, sanoatning diversifikatsiyasi uchun qulay bo‘lgan siyosiy muhitni yaratish va xomashyo sohalarida 2030-yilgacha ikki baravarga oshirish orqali qo‘llab-quvvatlash.
9.c-vazifa. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatini jiddiy ravishda kengaytirish hamda Internet tarmog‘idan umumiy va arzon foydalanishni ta’minlash.
Milliy ko'rsatkichlar
| № | MILLIY KO'RSATKICHLAR | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| 1 | Indikator 9.1.2. Transport turlari bo‘yicha yo‘lovchi va yuk tashish hajmi: | ||||||||||||||||||||||||
| 1. Yo‘lovchi tashish aylanmasi, mlrd yo‘lovchi-km: 9) | |||||||||||||||||||||||||
| a) jami; | 30,9 | 31,8 | 33,2 | 36,3 | 40,0 | 46,2 | 49,8 | 56,9 | 64,8 | 70,3 | 83,8 | 92,4 | 100,2 | 106,9 | 113,2 | 120,1 | 126,0 | 130,0 | 135,3 | 140,1 | 118,3 | 137,0 | 146,5 | 153,5 | |
| b) avtomobil transporti; | 23,3 | 24,3 | 25,8 | 29,0 | 32,5 | 38,6 | 42,2 | 48,4 | 55,9 | 62,1 | 74,5 | 82,5 | 89,3 | 95,5 | 101,9 | 109,1 | 114,9 | 117,7 | 121,6 | 124,1 | 113,2 | 127,9 | 131,0 | 134,5 | |
| c) temir yo‘l transporti; | 2,2 | 2,2 | 2,0 | 2,1 | 2,0 | 2,1 | 2,1 | 2,3 | 2,5 | 2,6 | 2,9 | 3,0 | 3,4 | 3,7 | 3,8 | 3,8 | 4,0 | 4,3 | 4,3 | 4,4 | 1,8 | 3,1 | 3,6 | 3,9 | |
| d) havo transporti; | 3,9 | 3,7 | 3,9 | 4,0 | 4,5 | 4,6 | 4,7 | 5,4 | 5,6 | 4,9 | 5,8 | 6,2 | 7,0 | 7,2 | 7,0 | 6,8 | 6,7 | 7,5 | 8,8 | 11,0 | 3,0 | 5,3 | 10,9 | 13,8 | |
| e) shahar elektr transporti; | 1,5 | 1,6 | 1,5 | 1,2 | 1,0 | 0,9 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,4 | 0,4 | 0,5 | 0,6 | 0,6 | 0,3 | 0,8 | 1,0 | 1,3 | |
| 2. Yuk tashish aylanmasi, mlrd tn-km: 9) | |||||||||||||||||||||||||
| a) jami; | 54,6 | 55,6 | 59,9 | 63,1 | 64,7 | 68,9 | 73,4 | 78,8 | 83,8 | 77,8 | 60,4 | 62,6 | 66,4 | 65,8 | 66,2 | 65,8 | 65,3 | 66,9 | 71,3 | 72,6 | 66,9 | 74,8 | 75,5 | 77,6 | |
| b) avtomobil transporti; | 8,9 | 8,7 | 9,0 | 9,7 | 11,0 | 13,8 | 16,1 | 18,2 | 21,0 | 23,2 | 9,1 | 9,9 | 10,5 | 11,2 | 11,9 | 12,8 | 13,3 | 13,6 | 14,6 | 15,9 | 16,2 | 19,1 | 20,5 | 22,3 | |
| c) temir yo‘l transporti; | 15,0 | 15,7 | 18,4 | 18,9 | 18,0 | 18,1 | 19,3 | 21,6 | 23,4 | 24,2 | 22,3 | 22,5 | 22,7 | 22,9 | 22,9 | 22,9 | 22,9 | 22,9 | 22,9 | 23,4 | 23,6 | 24,6 | 25,0 | 27,1 | |
| d) havo transporti, mln tn-km; | 120,1 | 96,4 | 126,4 | 95,3 | 117,3 | 97,8 | 77,1 | 76,7 | 84,0 | 102,9 | 168,0 | 162,5 | 121,9 | 116,3 | 125,1 | 131,1 | 132,2 | 156,9 | 123,5 | 119,0 | 219,0 | 303,5 | 322,5 | 226,3 | |
| e) quvur yo‘li transporti. | 30,6 | 31,1 | 32,4 | 34,5 | 35,6 | 36,9 | 38,0 | 39,0 | 39,3 | 30,3 | 28,9 | 30,1 | 33,0 | 31,5 | 31,2 | 30,0 | 28,9 | 30,2 | 33,6 | 33,2 | 26,8 | 30,8 | 29,7 | 28,0 | |
| 2 | Indikator 9.2.1. Qayta ishlash sanoatida yaratilgan qo‘shilgan qiymatni YAIMga foizdagi nisbati va aholi jon boshiga hajmi: 9) | ||||||||||||||||||||||||
| a) YAIMga nisbati, foizda; | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 11,6 | 11,5 | 11,9 | 13,0 | 14,1 | 14,1 | 15,0 | 15,5 | 17,9 | 19,0 | 20,5 | 20,8 | 20,3 | 19,8 | |
| b) aholi jon boshiga hajmi, ming so‘m. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 281,4 | 360,5 | 451,5 | 588,8 | 770,7 | 905,9 | 1095,1 | 1541,1 | 2321,6 | 3107,5 | 3732,8 | 4575,8 | 5326,3 | 6179,9 | |
| 3 | Indikator 9.2.2. Umumiy bandlikda qayta ishlash sanoatidagi bandlikning ulushi, foiz hisobida: 16) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 11,5 | 11,5 | 11,4 | 11,4 | 11,3 | 11,3 | 11,3 | 11,8 | 12,0 | 11,9 | 12,1 | 12,1 | 11,9 | 15,4 |
| a) ayollar; | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 11,7 | 12,3 | 13,1 | 13,5 | 13,5 | 13,5 | 13,1 | 11,6 | |
| b) erkaklar. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 11 | 11,4 | 11,3 | 10,8 | 11,1 | 11,2 | 11,1 | 18 | |
| 4 | Indikator 9.3.1.1. Kichik korxonalar va mikrofirmalar qo‘shilgan qiymatining jami sanoatning yalpi qo‘shilgan qiymatdagi ulushi (foizda). | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 28,9 | 30,3 | 29,9 | 33,9 | 36,5 | 41,1 | 42,7 | 39,4 | 34,6 | 22,6 | 24,0 | 22,2 | 20,4 | 21,4 |
| 5 | Indikator 9.3.2. Kredit yoki kredit liniyasiga ega bo‘lgan kichik korxonalar va mikrofirmalar ulushi. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 21,9 | 22,2 | 22,3 | 22,7 | 24,7 |
| 6 | Indikator 9.4.1. Qo‘shilgan qiymatning bir birligiga to‘g‘ri keladigan CO2 chiqindilari. 17) | 1,54 | 1,47 | 1,45 | 1,33 | 1,21 | 1,08 | 1,04 | 0,94 | 0,9 | 0,83 | 0,72 | 0,7 | 0,65 | 0,54 | 0,52 | 0,47 | 0,44 | 0,45 | - | - | - | - | - | - |
| 7 | Indikator 9.5.1. ITTKIga xarajatlar YAIMga nisbatan foizda. 9) | 0,36 | 0,35 | 0,29 | 0,27 | 0,27 | 0,24 | 0,22 | 0,22 | 0,19 | 0,20 | 0,16 | 0,16 | 0,16 | 0,16 | 0,16 | 0,17 | 0,18 | 0,13 | 0,11 | 0,10 | 0,13 | 0,12 | 0,14 | 0,12 |
| 8 | Indikator 9.5.2. Bir million aholiga to‘g‘ri keladigan tadqiqotchilar (to‘liq bandlik ekvivalentida) soni. | - | - | - | 566 | 546 | 569 | 493 | 470 | 490 | 517 | 534 | 564 | 504 | 497 | 492 | 487 | 495 | 485 | 470 | 407 | 411 | 504 | 522 | 490 |
| 9 | Indikator 9.b.1. Qo‘shilgan qiymatning umumiy hajmida o‘rta va yuqori texnologik tarmoqlar mahsulotini qo‘shilgan qiymatining ulushi. 9) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 15,8 | 17,1 | 18,0 | 17,5 | 17,6 | 16,0 | 15,2 | 17,7 | 21,3 | 19,0 | 17,2 | 16,9 | 19,1 | 18,8 |
| 10 | Indikator 9.c.1. Uyali aloqa tarmoqlari bilan qamrab olingan aholi ulushi, texnologiyalar bo‘yicha: | ||||||||||||||||||||||||
| 2-G texnologiyasi bo‘yicha; | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 92,0 | 94,0 | 96,0 | 98,0 | 99,0 | 99,0 | 99,0 | |
| 3-G/4-G texnologiyasi bo‘yicha; | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 35,0 | 48,0 | 70,0 | 90,0 | 95,0 | 98,0 | 98,0 | |
| 5-G texnologiyasi bo‘yicha. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 5,0 | 8,0 | 12,0 | 17,0 |
1) alohida yillar bo'yicha ma'lumotlar qayta hisoblangan
7) IFUT bo'yicha
11) Indikator 9.4.1. Qo'shilgan qiymatning bir birligiga to'g'ri keladigan CO2 chiqindilari (yangilangan dastlabki inventarizatsiya ma'lumotlari asosida issiqxona gazlari chiqindilarini hisoblash IPCC yangi ko'rsatmalariga muvofiq amalga oshirildi).
